Wat zijn mijn rechten als werknemer met autisme?

Als werknemer met autisme heb je in Nederland dezelfde basisrechten als iedere andere werknemer, plus aanvullende rechten op grond van de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte. Deze wet geeft je recht op gelijke behandeling en redelijke aanpassingen op je werkplek die je nodig hebt om je werk goed te kunnen doen. Dit kan variëren van een prikkelarme werkplek tot aangepaste werktijden of duidelijke communicatiestructuren.

Wat zijn mijn rechten als werknemer met autisme? #

Als werknemer met autisme heb je in Nederland specifieke rechten die je positie op de werkvloer beschermen. De basis hiervan ligt in de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (Wgbh/cz). Deze wet verbiedt discriminatie en geeft je recht op doeltreffende aanpassingen die je nodig hebt om je functie goed uit te kunnen oefenen.

Concreet betekent dit dat je recht hebt op:

• Gelijke behandeling bij werving en selectie, arbeidsvoorwaarden, promoties en opleidingen
• Redelijke aanpassingen op je werkplek die je helpen je werk goed te doen
• Bescherming tegen discriminatie, pesten en uitsluiting op basis van je autisme
• Privacy over je medische gegevens – je werkgever mag geen medische informatie delen zonder jouw toestemming

Belangrijk om te weten is dat je werkgever verplicht is om deze aanpassingen te maken, tenzij deze een ‘onevenredige belasting’ vormen. In de praktijk betekent dit dat simpele, betaalbare aanpassingen bijna altijd moeten worden doorgevoerd door je werkgever.

Welke aanpassingen kan ik vragen op mijn werkplek? #

De aanpassingen die je kunt vragen op je werkplek zijn heel divers en moeten aansluiten bij jouw specifieke behoeften. Als werknemer met autisme kun je denken aan aanpassingen die helpen met prikkelverwerking, structuur en duidelijkheid. Je werkgever is verplicht om redelijke aanpassingen te maken, mits deze geen onevenredige belasting vormen.

Aanpassingen die je kunt overwegen:

• Fysieke werkplek: Een rustige werkplek met minder prikkels, zoals een werkplek in een rustige hoek of een eigen kantoor, noise-cancelling koptelefoons, of aangepaste verlichting
• Werktijden en roosters: Flexibele werktijden, mogelijkheid om deels thuis te werken, of aangepaste werktijden wanneer het openbaar vervoer minder druk is
• Communicatie: Duidelijke instructies op papier of per e-mail in plaats van alleen mondeling, vaste contactpersonen, of regelmatige check-ins
• Werkstructuur: Duidelijke taakomschrijvingen, voorspelbare werkroutines, of hulp bij het prioriteren van taken
• Ondersteuning: Begeleiding door een jobcoach of regelmatige evaluatiemomenten

Het is belangrijk om aan te geven welke aanpassingen jou helpen om je talenten optimaal in te zetten. De juiste aanpassingen zorgen ervoor dat jouw unieke kwaliteiten – zoals oog voor detail, focus en analytisch denkvermogen – volledig tot hun recht komen.

Hoe maak ik mijn autisme bespreekbaar bij mijn werkgever? #

Het bespreekbaar maken van je autisme bij je werkgever kan spannend zijn, maar is vaak de eerste stap naar goede ondersteuning. Kies voor een positieve benadering waarin je niet alleen je uitdagingen, maar juist ook je talenten en kwaliteiten benadrukt.

Hier zijn enkele praktische tips:

• Bereid je gesprek goed voor: noteer welke aspecten van je werk goed gaan, welke uitdagingen je ervaart, en welke aanpassingen je zouden helpen
• Focus op hoe jouw autisme je unieke sterke punten geeft, zoals oog voor detail, analytisch denkvermogen of doorzettingsvermogen
• Wees specifiek over welke aanpassingen je helpen om optimaal te functioneren
• Kies een rustig moment en een geschikte gesprekspartner (bijv. je leidinggevende of iemand van HR)
• Overweeg ondersteuning: je kunt een vertrouwd persoon, collega of jobcoach meenemen naar het gesprek

Timing is belangrijk. Kies een moment waarop er ruimte is voor een open gesprek, niet tijdens een drukke periode of crisis. Je kunt het gesprek beginnen met iets als: “Ik wil graag iets met je delen dat me kan helpen om nog beter te functioneren in mijn werk.”

Onthoud dat je niet alle details hoeft te delen – focus op wat relevant is voor je werk en functioneren.

Moet ik mijn autisme vermelden tijdens een sollicitatieprocedure? #

Nee, je bent niet verplicht om je autisme te vermelden tijdens een sollicitatieprocedure. Het is jouw persoonlijke keuze of, wanneer en hoe je dit wilt delen. Wettelijk gezien hoef je alleen informatie te delen die direct relevant is voor het uitvoeren van de functie.

Er zijn voor- en nadelen aan het vermelden van je autisme tijdens het sollicitatieproces:

Als je besluit om je autisme te vermelden, focus dan op de positieve aspecten en hoe deze bijdragen aan je werk. Bijvoorbeeld: “Door mijn autisme heb ik een uitzonderlijk oog voor detail en kan ik me langdurig concentreren op complexe taken.”

Je kunt er ook voor kiezen om je autisme pas na de sollicitatieprocedure te vermelden, bijvoorbeeld wanneer je een aanbod hebt gekregen of wanneer je al bent begonnen met werken. Het belangrijkste is dat je doet wat voor jou het beste voelt.

Wat doe ik als ik discriminatie ervaar op het werk? #

Als je discriminatie ervaart op het werk vanwege je autisme, is het belangrijk om actie te ondernemen. Discriminatie is niet alleen schadelijk voor jou persoonlijk, maar ook wettelijk verboden. Er zijn verschillende stappen die je kunt nemen:

1. Documenteer de situatie: Houd bij wat er gebeurt, wanneer, waar en wie erbij betrokken zijn. Bewaar e-mails, berichten of andere bewijzen.
2. Bespreek het intern: Ga eerst in gesprek met je leidinggevende of, als die deel uitmaakt van het probleem, met iemand van HR of een vertrouwenspersoon.
3. Volg de interne klachtenprocedure: Veel organisaties hebben een specifieke procedure voor het melden van discriminatie of ongewenst gedrag.
4. Zoek externe hulp: Als interne stappen niet helpen, kun je contact opnemen met externe instanties zoals het College voor de Rechten van de Mens, een antidiscriminatiebureau, of een rechtshulpverlener.
5. Overweeg juridische stappen: In sommige gevallen kan het nodig zijn om juridische stappen te ondernemen, zoals het indienen van een klacht bij het College voor de Rechten van de Mens of het starten van een rechtszaak.

Het is belangrijk om te weten dat je niet alleen staat. Er zijn verschillende organisaties die je kunnen ondersteunen bij het aanpakken van discriminatie op de werkvloer. En onthoud: het opkomen voor je rechten is niet alleen belangrijk voor jou, maar kan ook helpen om de werkomgeving voor anderen te verbeteren.

Waar kan ik terecht voor hulp en advies over mijn rechten? #

Er zijn verschillende instanties en organisaties waar je terecht kunt voor hulp en advies over je rechten als werknemer met autisme. Deze kunnen je ondersteunen met juridisch advies, praktische hulp of belangenbehartiging. Hieronder vind je een overzicht van relevante instanties:

• Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA): Biedt informatie, advies en belangenbehartiging voor mensen met autisme
• Het Juridisch Loket: Geeft gratis juridisch advies over arbeidsrecht en discriminatie
• College voor de Rechten van de Mens: Beoordeelt of er sprake is van discriminatie en kan een (niet-bindende) uitspraak doen
• UWV: Kan helpen bij werkplekaanpassingen, jobcoaching en andere ondersteuning
• Antidiscriminatiebureaus: Lokale bureaus die helpen bij discriminatieklachten
• Vakbonden: Kunnen juridische ondersteuning bieden bij arbeidsconflicten
• Patiëntenorganisaties: Zoals PAS (Personen uit het Autisme Spectrum) of Balans

Daarnaast zijn er gespecialiseerde arbeidsjuristen die ervaring hebben met zaken rond discriminatie en handicap op de werkvloer. In sommige gevallen kan een jobcoach of arbeidsdeskundige ook helpen bij het realiseren van de juiste ondersteuning en aanpassingen op je werk.

Vergeet niet dat veel van deze diensten gratis of tegen lage kosten beschikbaar zijn. Het is belangrijk om je rechten te kennen en op te komen voor wat je nodig hebt om succesvol te zijn op je werk.

Wat zijn de belangrijkste tips om je rechten te waarborgen? #

Om je rechten als werknemer met autisme te beschermen en te zorgen dat je met plezier en succes kunt werken, zijn er enkele essentiële strategieën die je kunt toepassen. Deze tips helpen je om proactief met je situatie om te gaan:

1. Ken je rechten: Zorg dat je weet waar je recht op hebt. Informatie is je grootste kracht.
2. Ken je behoeften: Wees specifiek over welke aanpassingen jou helpen. Niemand kent jouw behoeften beter dan jijzelf.
3. Documenteer alles: Houd schriftelijk bij welke gesprekken je hebt gehad en welke afspraken er zijn gemaakt.
4. Communiceer open en duidelijk: Bespreek je behoeften op een constructieve manier en focus op oplossingen.
5. Zoek bondgenoten: Vind collega’s, leidinggevenden of HR-medewerkers die je steunen en begrijpen.
6. Ken je sterke punten: Wees je bewust van je talenten en hoe deze bijdragen aan de organisatie.
7. Vraag tijdig om hulp: Wacht niet tot problemen escaleren voordat je om ondersteuning vraagt.

Het is belangrijk om te onthouden dat het vragen om aanpassingen geen gunst is, maar een recht. De juiste ondersteuning zorgt ervoor dat je je talenten optimaal kunt benutten, wat uiteindelijk ook in het voordeel is van je werkgever.

Bij Ctalents geloven we dat ieders talent telt. We zien dagelijks hoe werknemers met autisme waardevolle bijdragen leveren aan organisaties wanneer ze de juiste ondersteuning krijgen. We helpen zowel werknemers als werkgevers om de juiste match te maken en zorgen voor begeleiding die werkt. Want een inclusieve arbeidsmarkt is niet alleen eerlijker, maar ook rijker aan talent en mogelijkheden.

Heb je vragen over je rechten als werknemer met autisme of wil je weten hoe wij je kunnen helpen? Neem dan contact met ons op en ontdek wat we voor je kunnen betekenen. Lees hier alles over werken met autisme.