Welke aanpassingen kan ik vragen aan mijn werkgever?

Als werknemer met een beperking heb je recht op redelijke aanpassingen op je werkplek die je nodig hebt om je functie goed uit te kunnen voeren. Je kunt vragen om fysieke aanpassingen zoals aangepast meubilair, technologische hulpmiddelen zoals schermlezers of brailleapparatuur, communicatie-ondersteuning zoals tolken, en aanpassingen in werkprocessen zoals flexibele werktijden of een rustige werkplek. Deze aanpassingen zijn wettelijk verplicht zolang ze als ‘redelijk’ worden beschouwd en essentieel zijn voor het uitvoeren van je werk.

Waarom zijn werkplekaanpassingen belangrijk voor jou? #

Werkplekaanpassingen zijn cruciaal omdat ze je in staat stellen om je talenten volledig te benutten zonder gehinderd te worden door een beperking. Met de juiste aanpassingen kun je op gelijke voet met collega’s functioneren en je volledige potentieel bereiken.

De juiste werkplekaanpassingen verminderen de kloof tussen wat je kunt en wat je werk vraagt. Ze zorgen ervoor dat je energie niet opgaat aan het omzeilen van barrières, maar dat je je kunt concentreren op waar je goed in bent. Dit draagt bij aan je werkplezier, productiviteit en duurzame inzetbaarheid.

Bovendien dragen goede werkplekaanpassingen bij aan een inclusieve werkomgeving waarin diversiteit wordt gewaardeerd. Ze maken zichtbaar dat verschillen tussen mensen normaal zijn en dat iedereen unieke behoeften heeft om optimaal te kunnen functioneren.

Welke aanpassingen kun je wettelijk gezien vragen? #

Volgens de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (Wgbh/cz) heb je recht op doeltreffende aanpassingen die je nodig hebt om je functie uit te kunnen voeren, tenzij deze een onevenredige belasting vormen voor je werkgever.

Deze aanpassingen kunnen betrekking hebben op:

• De fysieke toegankelijkheid van gebouwen en werkplekken
• Aangepaste werktijden of thuiswerkmogelijkheden
• Technische hulpmiddelen en software
• Ondersteuning door tolken of andere hulppersonen
• Herverdeling van taken (job carving)
• Aanpassingen in communicatiemethoden

Belangrijk om te weten is dat je werkgever de kosten van redelijke aanpassingen niet op jou mag verhalen. Voor veel aanpassingen kunnen werkgevers bovendien subsidies aanvragen bij het UWV.

Hoe begin je het gesprek met je werkgever? #

Begin het gesprek door je behoeften duidelijk en oplossingsgericht te communiceren. Bereid je goed voor door vooraf concreet in kaart te brengen welke aanpassingen je nodig hebt om optimaal te functioneren.

Enkele tips voor dit gesprek:

• Breng voor jezelf in kaart waar je goed in bent en welke werkzaamheden uitdagingen vormen
• Focus op je talenten en mogelijkheden, niet alleen op je beperkingen
• Kom met concrete voorbeelden van aanpassingen die voor jou werken
• Bespreek hoe deze aanpassingen niet alleen jou helpen, maar ook bijdragen aan betere werkresultaten
• Vraag of de werkgever eerder ervaring heeft met werkplekaanpassingen

Wees open over wat je nodig hebt, maar blijf professioneel. Het helpt om het gesprek niet als een verzoek maar als een gezamenlijke zoektocht naar optimale werkomstandigheden te benaderen.

Welke aanpassingen zijn mogelijk bij een visuele beperking? #

Bij een visuele beperking kun je diverse aanpassingen vragen die je helpen om informatie toegankelijk te maken en zelfstandig te werken. Schermlezers en vergrotingssoftware zijn hierbij essentiële hulpmiddelen die digitale informatie omzetten in spraak of vergroten.

Praktische aanpassingen die je kunt vragen:

• Schermlezers zoals JAWS, NVDA of VoiceOver
• Brailleleesregels voor tactiele weergave van tekst
• Vergrotingssoftware zoals ZoomText of SuperNova
• Aanpassingen in verlichting om verblinding of reflecties te verminderen
• Contrastrijke markeringen op belangrijke punten zoals deuren en trappen
• Documenten en materialen in toegankelijke formaten
• Een vaste, logisch ingerichte werkplek die je goed kent
• Ondersteuning bij het navigeren in nieuwe omgevingen

Het is belangrijk om specifiek te zijn over welke taken wel en niet zelfstandig kunnen worden uitgevoerd en welke oplossingen daarbij passen. Soms kan een herverdeling van taken een eenvoudige oplossing zijn.

Welke aanpassingen helpen bij een auditieve beperking? #

Voor mensen met een auditieve beperking zijn aanpassingen vooral gericht op het visueel maken van informatie en het creëren van alternatieve communicatiemethoden. Deze aanpassingen helpen je om volledig deel te nemen aan het werkproces.

Effectieve aanpassingen die je kunt vragen:

• Tolk Nederlandse Gebarentaal (NGT) of schrijftolk voor vergaderingen
• Ringleidingen of FM-systemen die geluid direct naar je hoortoestel sturen
• Visuele alarmsystemen voor noodsituaties
• Communicatieondersteuning via chat, e-mail of sociale media in plaats van telefonisch contact
• Ondertiteling bij video’s en online vergaderingen
• Aanpassingen in de akoestiek van de werkruimte
• Een rustige werkplek met minimale achtergrondgeluiden
• Duidelijke afspraken over communicatiemethoden in vergaderingen

Bij het bespreken van deze aanpassingen is het belangrijk om aan te geven welke communicatiestijl voor jou het beste werkt en hoe collega’s het beste met je kunnen communiceren.

Hoe kun je je werkplek aanpassen als je autisme hebt? #

Als je autisme hebt, kun je vragen om aanpassingen die gericht zijn op het verminderen van prikkels en het creëren van duidelijkheid en structuur. Deze aanpassingen helpen je om je te concentreren en optimaal te presteren. Voor specifieke ondersteuning kun je terecht bij gespecialiseerde organisaties die werken met autisme als aandachtsgebied hebben.

Zinvolle aanpassingen voor mensen met autisme zijn:

• Een rustige werkplek met minimale afleiding, zoals een kantoor aan het einde van een gang
• Geluiddempende koptelefoon of oordopjes
• Flexibele werktijden om drukte te vermijden of aan te sluiten bij je energieniveau
• Thuiswerkmogelijkheden als de kantooromgeving te prikkelrijk is
• Duidelijke communicatie: bij voorkeur schriftelijke instructies en expliciete verwachtingen
• Een vaste contactpersoon voor vragen en onduidelijkheden
• Structuur in de werkdag met duidelijke routines en planningen
• Voorspelbaarheid: tijdig informeren over veranderingen

Het is belangrijk om je werkgever te helpen begrijpen hoe autisme jou beïnvloedt, aangezien dit voor iedereen anders is. Zo kun je samen zoeken naar de meest effectieve aanpassingen.

Wat kun je doen als je werkgever weigert aanpassingen te maken? #

Als je werkgever weigert redelijke aanpassingen te maken, kun je verschillende stappen ondernemen om je rechten te beschermen. Het is belangrijk om eerst in gesprek te blijven en te proberen om samen tot een oplossing te komen.

Stappen die je kunt nemen:

• Vraag schriftelijk waarom de aanpassingen worden geweigerd
• Schakel de ondernemingsraad, personeelsvertegenwoordiging of vertrouwenspersoon in
• Consulteer de bedrijfsarts of arbodienst voor ondersteuning en advies
• Zoek ondersteuning bij een belangenorganisatie of vakbond
• Dien een klacht in bij het College voor de Rechten van de Mens, dat kan beoordelen of er sprake is van discriminatie
• Als laatste redmiddel kun je naar de rechter stappen

Bedenk dat veel werkgevers niet bewust weigeren, maar onvoldoende kennis hebben over de mogelijkheden. Het delen van informatie en het aandragen van concrete oplossingen kan al veel verschil maken.

Hoe zorg je voor blijvende ondersteuning op je werkplek? #

Voor duurzame ondersteuning is het belangrijk om regelmatig te evalueren of de aanpassingen nog steeds effectief zijn en of er nieuwe behoeften zijn ontstaan. Werk en omstandigheden veranderen immers voortdurend.

Tips voor blijvende ondersteuning:

• Plan regelmatige evaluatiemomenten met je leidinggevende
• Houd zelf bij welke situaties moeilijk blijven en welke aanpassingen goed werken
• Blijf open communiceren over je behoeften, ook als deze veranderen
• Zoek naar technologische ontwikkelingen die nieuwe mogelijkheden bieden
• Deel je ervaringen met collega’s in vergelijkbare situaties
• Vergelijk jezelf niet met anderen, maar focus op je eigen ontwikkeling
• Vier je successen en erken de vooruitgang die je maakt

Bij blijvende uitdagingen kan het zinvol zijn om te kijken of er organisaties zijn die gespecialiseerde jobcoaching of werkbegeleiding bieden. Wij zien bij Ctalents hoe waardevol het is als mensen zich blijven ontwikkelen en hun werkplek optimaal kunnen benutten.

Het vragen van werkplekaanpassingen is niet alleen je recht, maar ook een investering in jezelf en je toekomst. Met de juiste aanpassingen kun je je talenten ten volle benutten en een waardevolle bijdrage leveren aan je organisatie.