7 eenvoudige aanpassingen die je werkplek toegankelijk maken voor visuele beperkingen

Een werkplek toegankelijk maken voor mensen met een visuele beperking hoeft geen complexe of dure aangelegenheid te zijn. Met enkele eenvoudige aanpassingen creëer je al een omgeving waarin iedereen zich welkom voelt en optimaal kan functioneren. Een inclusieve werkplek betekent niet alleen dat je voldoet aan wettelijke vereisten; het toont ook dat je als werkgever oog hebt voor talent en diversiteit waardeert. In dit artikel delen we zeven praktische aanpassingen die je direct kunt doorvoeren om je werkplek toegankelijker te maken voor medewerkers met een visuele beperking.

Waarom een toegankelijke werkplek belangrijk is #

Een toegankelijke werkomgeving is veel meer dan alleen een fysieke aanpassing – het gaat om het creëren van een cultuur waarin iedereen kan excelleren. Voor mensen met een visuele beperking kunnen kleine aanpassingen het verschil maken tussen een frustrerende werkomgeving en een waarin ze volledig zelfstandig kunnen functioneren.

Het werkloosheidspercentage onder mensen met een visuele beperking is helaas nog steeds onacceptabel hoog. Door je werkplek toegankelijk te maken, draag je bij aan een inclusievere arbeidsmarkt en heb je toegang tot een groter talent-pool. Bovendien ontwikkelen mensen met een visuele beperking vaak unieke vaardigheden en perspectieven die je team kunnen verrijken. Ze hebben bijvoorbeeld vaak een uitstekend gehoor en geheugen, wat in bepaalde functies juist een groot voordeel kan zijn.

Inclusief werkgeverschap gaat niet alleen over ‘het goede doen’ – het is een waardevolle investering die leidt tot meer diversiteit, creativiteit en innovatie binnen je organisatie.

1: De juiste verlichting installeren #

Goede verlichting is essentieel voor mensen met een visuele beperking. Wat veel werkgevers niet weten, is dat de meeste mensen die als ‘blind’ worden aangemerkt nog wel enig restziend vermogen hebben. De juiste verlichting kan daarom een enorm verschil maken in hun dagelijks functioneren.

Begin met het vermijden van verblinding en reflecties. Direct zonlicht of felle lampen die reflecteren op schermen of glanzende oppervlakken kunnen zeer hinderlijk zijn. Overweeg verstelbare jaloezieën of gordijnen om direct zonlicht te filteren. Installeer daarnaast individuele taakverlichting die medewerkers zelf kunnen aanpassen aan hun behoeften. Sommige mensen hebben meer licht nodig, terwijl anderen juist baat hebben bij gedempt licht.

Vermijd ook flikkerende verlichting, zoals TL-buizen aan het einde van hun levensduur. Dit kan niet alleen afleidend zijn maar zelfs hoofdpijn veroorzaken. Kies liever voor LED-verlichting met een hoge kleurweergave-index (CRI), die een natuurlijker licht geeft en het onderscheiden van kleuren vergemakkelijkt.

2: Contrastrijke markeringen aanbrengen #

Voor mensen met een visuele beperking is contrast vaak belangrijker dan kleur. Door contrastrijke markeringen aan te brengen, maak je de navigatie op de werkplek aanzienlijk eenvoudiger. Dit is een relatief kleine investering die een groot verschil kan maken.

Begin met het markeren van potentiële obstakels en belangrijke oriëntatiepunten. Denk aan de randen van trappen, glazen deuren of losstaande objecten in looppaden. Gebruik contrasterende kleuren voor deurposten, lichtschakelaars en handgrepen zodat deze gemakkelijker te vinden zijn. Bijvoorbeeld: een donkere deurklink op een lichte deur of gekleurde tape langs de rand van trappen.

Ook voor werkplekken zelf is contrast belangrijk. Een donker toetsenbord op een licht bureau, of gekleurde markeringen op belangrijke knoppen van apparaten kunnen helpen. Vergeet ook niet de contrastrijke markering van nooduitgangen en veiligheidsvoorzieningen – dit is niet alleen handig maar ook essentieel voor de veiligheid.

3: Software voor schermvergroting en -lezers installeren #

In onze digitale werkomgeving is toegang tot computers en online informatie cruciaal. Voor medewerkers met een visuele beperking zijn er verschillende softwareoplossingen die digitaal werk mogelijk maken. Deze tools zijn vaak eenvoudig te installeren en kunnen een wereld van verschil maken.

Schermvergroting is vaak de eerste stap en kan al ingebouwd zijn in het besturingssysteem. Windows en macOS hebben beide ingebouwde vergrotingsopties. Voor mensen die meer functionaliteit nodig hebben, zijn er gespecialiseerde programma’s zoals ZoomText die niet alleen vergroten maar ook kleurcontrast kunnen aanpassen.

Voor mensen met een ernstigere visuele beperking zijn schermlezers essentieel. Deze software vertaalt wat op het scherm staat naar spraak of braille. Populaire opties zijn JAWS, NVDA (gratis) en VoiceOver (ingebouwd in Apple-producten). Bespreek met je medewerker welke software het beste past bij hun behoeften – sommigen hebben mogelijk al ervaring met bepaalde programma’s.

Naast deze tools is het belangrijk dat interne websites en documenten toegankelijk zijn. Zorg ervoor dat je digitale omgeving compatibel is met ondersteunende technologieën door toegankelijkheidsrichtlijnen zoals WCAG te volgen.

4: Tactiele hulpmiddelen toevoegen #

Tactiele hulpmiddelen maken gebruik van de tastzin en zijn daarom bijzonder waardevol voor mensen met een visuele beperking. Ze bevorderen zelfstandigheid en maken navigatie en identificatie van objecten eenvoudiger.

Braillelabels zijn een van de meest voorkomende tactiele hulpmiddelen. Je kunt ze aanbrengen op apparaten, bij belangrijke knoppen of bij kamernummers. Er zijn ook tactiele vloermarkeringen die als geleidelijn kunnen dienen naar belangrijke locaties zoals toiletten, liften of nooduitgangen. Deze kunnen subtiel worden geïntegreerd in het interieurontwerp.

Voor vergaderruimtes kunnen tactiele plattegronden of reliëfkaarten helpen om een mentale kaart van de ruimte te vormen. Ook in gedeelde keukens kunnen tactiele markeringen op apparaten (bijvoorbeeld bij de aan/uit-knop van een koffiezetapparaat) zeer nuttig zijn. Vraag je medewerker welke tactiele hulpmiddelen voor hen het meest waardevol zouden zijn – de behoeften kunnen per persoon verschillen.

5: Hoe kun je digitale documenten toegankelijk maken? #

Digitale toegankelijkheid gaat verder dan alleen de juiste software installeren. Ook de documenten zelf moeten toegankelijk zijn opgesteld. Dit is een aspect dat vaak over het hoofd wordt gezien, maar relatief eenvoudig is aan te passen.

Begin met het toevoegen van alternatieve teksten (alt-teksten) bij afbeeldingen in documenten en op websites. Deze beschrijvingen worden voorgelezen door schermlezers en geven context aan visuele elementen. Zorg ook voor een logische structuur met goede koppen en lijsten, zodat schermlezers de informatie in een logische volgorde kunnen voorlezen.

Voor PDF-documenten is het belangrijk dat ze “tagged” zijn, wat betekent dat ze gestructureerde informatie bevatten die door schermlezers kan worden geïnterpreteerd. Vermijd het scannen van papieren documenten zonder OCR (optical character recognition) toe te passen, aangezien dit resulteert in afbeeldingen van tekst die niet toegankelijk zijn.

Gebruik ook duidelijke, simpele taal en vermijd het gebruik van tekst in afbeeldingen zonder tekstalternatief. Als je tabellen gebruikt, houd deze dan eenvoudig en zorg voor duidelijke kop- en rijlabels die de structuur verduidelijken.

6: De werkruimte opgeruimd en consistent houden #

Een opgeruimde en voorspelbare werkruimte is essentieel voor mensen met een visuele beperking. Wanneer items een vaste plaats hebben, kunnen zij zich gemakkelijker en zelfstandiger bewegen.

Maak duidelijke afspraken met alle collega’s over het terugplaatsen van gedeelde items zoals printers, kantoorbenodigdheden of keukenapparatuur. Een ogenschijnlijk kleine verandering zoals het verplaatsen van een stoel kan voor iemand met een visuele beperking al een obstakel vormen. Houd looppaden vrij van obstakels zoals dozen, tassen of loshangende kabels.

In gedeelde ruimtes zoals keukens of vergaderzalen kan een consistente indeling enorm helpen. Overweeg om belangrijke items zoals koffiebenodigdheden of presentatiemateriaal altijd op dezelfde plaats te bewaren. Communiceer ook altijd vooraf wanneer de indeling van een ruimte wordt veranderd, zodat medewerkers met een visuele beperking niet voor verrassingen komen te staan.

Een opgeruimde werkplek is niet alleen functioneler maar ook veiliger voor iedereen. Bovendien komt het de algemene productiviteit en het welzijn van alle medewerkers ten goede.

7: Collega’s trainen in bewustwording en ondersteuning #

Technische aanpassingen zijn belangrijk, maar uiteindelijk gaat inclusiviteit over mensen. Het trainen van collega’s in bewustwording en de juiste ondersteuning is daarom essentieel voor een echt toegankelijke werkplek.

Organiseer een basistraining waarin collega’s leren hoe ze op een respectvolle manier kunnen ondersteunen. Simpele tips zoals jezelf voorstellen bij binnenkomst in een ruimte, duidelijk communiceren wanneer je een gesprek begint of beëindigt, en het expliciet verwoorden van non-verbale communicatie maken al een groot verschil.

Creëer ook bewustwording over de diverse vormen van visuele beperkingen. Niet iedereen die als slechtziend of blind wordt aangemerkt, ziet helemaal niets. Visuele beperkingen komen in vele gradaties en vormen, en de behoeften kunnen per persoon verschillen.

Moedig een cultuur aan waarin vragen stellen normaal is. Het is beter dat collega’s vragen hoe ze kunnen helpen dan dat ze aannames doen of hulp vermijden uit angst iets verkeerd te doen. Benadruk dat inclusiviteit een gedeelde verantwoordelijkheid is die bijdraagt aan een positieve werksfeer voor iedereen.

Aan de slag met een inclusieve werkplek #

Nu je kennisgemaakt hebt met deze zeven eenvoudige aanpassingen, is het tijd om in actie te komen. Begin klein en bouw van daaruit verder. Vaak zijn het juist de kleine veranderingen die al een groot verschil kunnen maken.

Betrek altijd je medewerkers met een visuele beperking bij het proces. Zij zijn de experts in hun eigen behoeften en kunnen je het beste vertellen welke aanpassingen voor hen het belangrijkst zijn. Wat voor de ene persoon werkt, is niet per definitie ideaal voor een ander.

Vergeet niet dat toegankelijkheid een doorlopend proces is, geen eenmalige actie. Technologie en best practices ontwikkelen zich voortdurend, dus blijf op de hoogte van nieuwe mogelijkheden om je werkplek nog inclusiever te maken.

Bij Ctalents geloven we dat een inclusieve werkplek begint met het zien van talent in plaats van beperkingen. Wanneer je de juiste aanpassingen doet, stel je mensen in staat om hun volledige potentieel te benutten. Wil je meer weten over hoe je jouw werkplek toegankelijker kunt maken of hoe je talent met een visuele beperking kunt werven? We denken graag met je mee over praktische oplossingen die passen bij jouw organisatie.