9 communicatietips voor het samenwerken met collega’s met autisme

Effectieve communicatie is essentieel op elke werkplek, maar krijgt een extra dimensie wanneer je samenwerkt met collega’s met autisme. Door rekening te houden met verschillende communicatiestijlen creëer je een omgeving waarin iedereen kan floreren. Een inclusieve werkplek vraagt om wederzijds begrip en aanpassingsvermogen. En wist je dat kleine aanpassingen in je communicatie een groot verschil kunnen maken? In dit artikel delen we negen praktische communicatietips die de samenwerking met een collega met autisme soepeler te laten verlopen.

1: Waarom goede communicatie met collega’s met autisme belangrijk is #

Autisme beïnvloedt hoe iemand communiceert en informatie verwerkt. Veel autistische mensen nemen taal letterlijk, verwerken informatie anders en kunnen moeite hebben met impliciete sociale regels. Deze verschillen zijn geen beperkingen, maar vragen wel om bewustwording en soms kleine aanpassingen in de communicatie.

Door je communicatiestijl aan te passen, bouw je aan een inclusieve werkomgeving waarin neurodiversiteit wordt gewaardeerd. Goede communicatie zorgt ervoor dat talenten optimaal tot hun recht komen. Het gaat niet om speciale behandeling, maar om gelijkwaardigheid door rekening te houden met verschillende behoeften.

Als je rekening houdt met communicatievoorkeuren, dan zorg je ervoor dat collega’s met autisme zich beter kunnen concentreren op hun werk en hun talenten optimaal kunnen inzetten. Dit komt niet alleen hen ten goede, maar het hele team.

2: Wees helder en direct in je communicatie #

Collega’s met autisme waarderen over het algemeen duidelijke, concrete communicatie zonder omwegen. Zeg wat je bedoelt en bedoel wat je zegt. Vermijd indirecte verzoeken, subtiele hints of dubbele bodems. In plaats van “Het zou fijn zijn als iemand de presentatie zou willen voorbereiden”, zeg je beter: “Jan, kun jij de presentatie voor dinsdag voorbereiden?”

Gebruik geen figuurlijke taal, sarcasme of ironie zonder uitleg. Een opmerking als “Dat heb je geweldig gedaan” kan verwarrend zijn als je eigenlijk het tegenovergestelde bedoelt. Bedenk dat wat voor jou een grapje is, door een collega met autisme als letterlijke informatie kan worden opgevat.

Wees specifiek in je verzoeken. In plaats van “Kun je dit snel voor me doen?”, is het beter om te zeggen: “Kun je deze e-mail vóór 15:00 uur beantwoorden?” Dit geeft duidelijkheid en voorkomt misverstanden.

3: Geef voorkeur aan schriftelijke communicatie waar mogelijk #

Veel mensen met autisme geven de voorkeur aan schriftelijke communicatie boven mondelinge gesprekken. Een e-mail, chatbericht of gedeeld document geeft hen de tijd om informatie rustig te verwerken en na te denken over een passende reactie, zonder de druk van een direct antwoord.

Schriftelijke communicatie biedt bovendien het voordeel dat informatie kan worden teruggelezen. Dit is nuttig bij het onthouden van details of het begrijpen van complexe instructies. Ook worden storende zintuiglijke prikkels zoals achtergrondgeluiden, lichaamstaal of oogcontact vermeden, wat de focus op de inhoud vergroot.

Maak afspraken over wanneer schriftelijke communicatie passend is en wanneer een gesprek nodig is. Voor sommige situaties, zoals persoonlijke feedback of complexe discussies, blijft een direct gesprek waardevol. Vraag aan je collega wat voor hem of haar het prettigst werkt.

4: Structureer gesprekken met een duidelijke agenda #

Een gestructureerd gesprek met een heldere opbouw en doel helpt collega’s met autisme om zich goed voor te bereiden en actief deel te nemen. Stuur vooraf een duidelijke agenda met gespreksonderwerpen, zodat je collega weet wat er gaat komen en zich mentaal kan voorbereiden.

Begin het gesprek met een korte introductie van wat je gaat bespreken en wat het doel is. “We gaan vandaag drie onderwerpen bespreken: eerst de planning voor project X, dan de taakverdeling en tot slot de communicatie met de klant. Het doel is om afspraken te maken over de volgende stappen.”

Vat aan het einde van het gesprek de belangrijkste punten samen en check of de afspraken voor iedereen duidelijk zijn. Stuur na afloop een korte samenvatting met de gemaakte afspraken. Dit voorkomt misverstanden en geeft houvast.

5: Hoe ga je om met feedback geven en ontvangen? #

Bij het geven van feedback aan autistische collega’s is concrete en specifieke informatie cruciaal. Beschrijf feitelijk wat je hebt waargenomen, zonder interpretaties of aannames. “Ik merk dat je al drie vergaderingen te laat bent gekomen” is duidelijker dan “Je lijkt niet erg betrokken bij onze vergaderingen.”

Geef duidelijk aan wat het gewenste gedrag is en waarom dit belangrijk is. “Het is belangrijk dat je op tijd komt omdat we aan het begin de planning bespreken” geeft concrete handvatten. Kies een rustig moment voor feedback en geef je collega de tijd om te reageren of later terug te komen op het gesprek.

Wees ook voorbereid op directe en eerlijke feedback van je collega’s met autisme. Hun communicatiestijl kan erg to-the-point zijn, zonder de sociale filters die anderen soms gebruiken. Zie dit niet als kritiek of onbeleefdheid, maar als een waardevolle, eerlijke mening.

6: Respecteer behoefte aan voorspelbaarheid en routines #

Voorspelbaarheid en duidelijke routines bieden veel mensen met autisme houvast in een wereld vol prikkels en sociale interacties. Veranderingen kunnen stress veroorzaken, zeker als deze onverwacht komen. Kondig veranderingen daarom tijdig en duidelijk aan, bij voorkeur schriftelijk.

Geef bij veranderingen in werkprocessen, deadlines of vergadermomenten niet alleen aan wát er verandert, maar ook waaróm. Dit helpt je collega om de verandering te plaatsen en te accepteren. Bied waar mogelijk enige aanpassingstijd en vraag wat zou kunnen helpen bij het omgaan met de verandering.

Zorg voor een balans tussen het respecteren van routines en de noodzaak van flexibiliteit. Door samen te zoeken naar oplossingen creëer je een werkomgeving waarin zowel stabiliteit als aanpassingsvermogen worden gewaardeerd.

7: Let op je non-verbale communicatie #

Non-verbale signalen zoals gezichtsuitdrukkingen, lichaamstaal en intonatie kunnen door mensen met autisme anders worden geïnterpreteerd of soms worden gemist. Zorg dat je verbale en non-verbale communicatie consistent zijn. Als je zegt dat je een idee goed vindt, maar ondertussen fronst of zucht, kan dit verwarrend zijn.

Wees je bewust van je gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal tijdens gesprekken. Bij onduidelijkheden, verwoord expliciet wat je bedoelt: “Ik kijk nu bezorgd omdat ik me afvraag of we de deadline gaan halen, niet omdat ik twijfel aan jouw inzet.”

Realiseer je ook dat sommige mensen met autisme moeite kunnen hebben met oogcontact. Als je collega weinig oogcontact maakt, betekent dit niet dat hij of zij niet luistert of ongeïnteresseerd is. Vraag bij twijfel wat voor jouw collega prettig en werkbaar is.

8: Creëer een prikkelarm communicatieklimaat #

Veel mensen met autisme zijn gevoelig voor zintuiglijke prikkels zoals geluid, licht of drukte. Dit kan de communicatie bemoeilijken omdat deze prikkels afleiden of stress veroorzaken. Kies voor belangrijke gesprekken een rustige ruimte met weinig afleidingen en achtergrondgeluiden.

Vraag waar je collega zich prettig voelt voor een gesprek. Sommigen geven de voorkeur aan een rustige vergaderruimte, anderen aan een korte wandeling buiten of een digitaal gesprek. Door rekening te houden met deze voorkeuren, creëer je optimale omstandigheden voor effectieve communicatie.

Vermijd onderbrekingen tijdens gesprekken en geef je collega de tijd om te reageren. Sommige mensen met autisme hebben iets meer verwerkingstijd nodig voordat ze kunnen antwoorden. Een moment stilte betekent niet dat je collega geen antwoord heeft.

9: Vraag naar individuele communicatievoorkeuren #

Elk persoon met autisme is uniek, met eigen sterke punten, uitdagingen en voorkeuren. De tips in dit artikel zijn algemene richtlijnen, maar de beste aanpak is altijd: vraag aan je collega zelf wat voor hem of haar het beste werkt. Deze directe aanpak, ook wel bekend als “ATP: Ask The Person“, levert de meest waardevolle inzichten op.

Stel open vragen zoals: “Hoe communiceer je het liefst over nieuwe taken?”, “Hoe kan ik feedback geven op een manier die voor jou werkt?” of “Wat heb je nodig om prettig deel te nemen aan vergaderingen?” Respecteer de antwoorden en probeer hier waar redelijkerwijs mogelijk aan tegemoet te komen.

Door interesse te tonen in elkaars communicatievoorkeuren, bouw je niet alleen aan een betere werkrelatie, maar leer je ook elkaars sterke punten beter kennen en benutten. Dit komt de samenwerking en het werkplezier van iedereen ten goede.

Samen werken aan betere communicatie #

Goede communicatie op een diverse werkplek is een gedeelde verantwoordelijkheid. Het gaat niet om perfectie, maar om wederzijds begrip en de bereidheid om van elkaar te leren. Door open te staan voor verschillende communicatiestijlen en behoeften, creëer je een inclusieve werkomgeving waarin iedereen tot zijn recht komt.

De tips in dit artikel zijn niet alleen waardevol voor de samenwerking met collega’s met autisme, maar kunnen de communicatie met alle collega’s verbeteren. Duidelijkheid, structuur en respect voor persoonlijke voorkeuren komen iedereen ten goede.

Bij Ctalents geloven we in de kracht van neurodiversiteit op de werkvloer. We zien dagelijks hoe  professionals met autisme met hun unieke kwaliteiten en perspectieven organisaties versterken. Door kleine aanpassingen in communicatie kan iedereen zijn talenten optimaal benutten. Zo werken we samen aan een inclusieve arbeidsmarkt waar diversiteit wordt gewaardeerd.